Đường Em Đi - HOÀNG THANH TÂM và kỷ niệm với nhạc sĩ PHẠM DUY

“Lẽ phải luôn là lẽ phải ngay cả khi bị mọi người chống đối; lỗi lầm luôn là lỗi lầm ngay cả khi được mọi người đồng tình — Right is right, even if everyone is against it; and wrong is wrong, even if everyone is for it.”

William Penn

Hôm qua tình cờ đọc được một bài viết với tựa đề “Phạm Duy và những điều cần phải nói” của tác giả Khánh Thi trên trang blog của Hoàng Guitar . Trong đó có đăng lời nhận xét của 3 vị chức sắc trong hội âm nhạc Việt Nam nói về liveshow “Ngày trở về” của nhạc sĩ Phạm Duy, cộng thêm bài viết phản hồi của một người có nickname là Thầy Giáo Làng, và một số chi tiết bổ xung của nhạc sĩ Tô Hải , tác giả cuốn sách nổi tiếng “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn”, (Click to DOWNLOAD) đã được tủ sách Tiếng Quê Hương ở Virginia, Hoa Kỳ phát hành ngày 13/06/2009.
Sau khi đọc xong bài này, tôi đã viết một entry để nói lên ý kiến và cảm nghĩ của mình về đề tài này. Bài entry viết xong, chuẩn bị post lên blog của mình thì bà xã tôi vô tình đọc được, và khuyên tôi không nên đăng bài viết này lên, vì cô ta biết rõ tính tôi rất hay “bức xúc” với những điều “trái tai gai mắt”, và cũng vì muốn cho diễn đàn văn nghệ của NS Hoàng Thanh Tâm được “bình yên” và “sống sót” để tiếp tục “rêu rao” những “lời tình buồn” của mình cho những khán thính giả thân thương ……
Tôi đã cố “dằn lòng” suy nghĩ và cuối cùng quyết định làm một “thằng hèn”, để có thể bình yên tiếp tục với công việc “văn nghệ” của mình. Tôi đã tự “an ủi” mình là nếu được làm “thằng hèn” như nhạc sĩ Tô Hải, thì cũng đáng!
Sau khi đọc xong một phần trích đoạn trong tác phẩm “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn” của nhạc sĩ Tô Hải, tôi đã vô cùng kính trọng “thằng hèn” trong tác phẩm này! Kính trọng vì LÒNG CAN ĐẢM và lòng TÔN TRỌNG SỰ THẬT của tác giả “Nụ Cười Sơn Cước”. Một sự nghịch lý chưa bao giờ xảy ra trong cuộc đời tôi : KÍNH TRỌNG MỘT THẰNG HÈN, vì tôi là người rất “dị ứng” với sự hèn hạ của con người!
Để “giải tỏa” những “mâu thuẩn nội tại” của mình, tôi xin được post một đề tài chỉ hoàn toàn mang tính văn nghệ là : “Hoàng Thanh Tâm và kỷ niệm với nhạc sĩ Phạm Duy”

Để tưởng nhớ bố Philip và kỷ niệm với NS Phạm Duy

Năm 2003, nhân dịp nhạc sĩ Phạm Duy cùng cả nhóm “bầu đoàn thê tử”(không có “thê”) của ông gồm Duy Quang, Tuấn Ngọc, Thái Hiền, Thái Thảo … sang Úc để trình diễn ở Sydney. Người “bạn già” Philip của tôi, một nhà báo lão thành mà tôi gọi bằng bố, người rất thân thiết và biết rõ thân phụ tôi là ông Hoàng Cao Tăng, đã mời riêng nhạc sĩ Phạm Duy đến tư gia của tôi ở Yagoona, Sydney.

Nhạc sĩ Phạm Duy

Tôi đã gặp NS Phạm Duy ngoài đời nhiều lần ở Mỹ, khi đến tư gia của ông ở Midway City, chỗ mà ông hay thích gọi là “thị trấn giữa đàng”, nơi tôi đã đưa nhạc cho Thái Hiền tập, để thu âm cho những nhạc phẩm “mới toanh” của tôi, trong đó có bài “Tháng Sáu Trời Mưa”. Ca sĩ Thái Hiền rất “chảnh”, cô mở ra xem hết những bản nhạc tôi muốn mời cô thu âm, đọc hết từng lời nhạc, rồi mới “đồng ý” nhận lời thu âm cho tôi (Đúng là con gái Phạm Duy! Không phải trả tiền là nhạc nào cũng hát!).

Cũng may cho tôi là đã “trao duyên”, không phải, “trao nhạc” đúng người, cho nên những nhạc phẩm Thái Hiền đã thu âm cho tôi, tôi đều cảm thấy thật “hài lòng”…. Có một điều mà cả tôi lẫn Thái Hiền đều không ngờ trước được là sự thành công vượt bực của “Tháng Sáu Trời Mưa”, sau khi cuốn băng nhạc “Khúc Nhạc Sầu Cho Em”, tình ca Hoàng Thanh Tâm 2 được phát hành rộng rãi ở Mỹ….

Kể từ đó tình khúc “Tháng Sáu Trời Mưa” của tôi và thi sĩ Nguyên Sa đã gắn liền với tên tuổi của Thái Hiền, và là nhạc phẩm luôn ở trên môi cô ái nữ của nhạc sĩ Phạm Duy, mỗi khi cô đi show trình diễn ….

"Đêm của Hiền" với "Tháng Sáu Trời Mưa" tại Nhà Hát thành phố 30/11/2006

Gặp lại NS Phạm Duy 16 năm sau tại ngay nhà của mình ở Sydney, cảm tưởng đầu tiên của tôi là “bố già” vẫn “sung mãn” như ngày nào trong chiếc áo blouson đỏ, dù mái tóc đã bạc phơ… Chỉ tiếc là những tấm hình kỷ niệm tôi chụp chung với 2 bố già, lại nằm trong cái computer của một “ác quỷ đầy quyền năng”, mà sau này khi tôi muốn “xin” lại, thì “ác quỷ” nói rằng đã bị “thiêu hủy theo lòng tin si” trong cái computer mất rồi?!!

Duy Quang và Hoàng Thanh Tâm tại cafe Tháng 6 năm 2004

Nhạc sĩ Phạm Duy có thể đã gây ra những điều tiếng thị phi, hoặc sai lầm, thậm chí ... gian dối như chính ông đã thú nhận với cuộc đời:

“ … Với bao nhiêu lần gian dối
Đời vẫn ban cho ngọt bùi… “ Tạ ơn đời P.D

Vì dù sao ông chỉ là một người với đầy đủ hỉ, nộ, ái, ố, của một con người trong cõi trần gian đầy tục lụy này. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với ông, tôi nhận thấy ông có một đức tính mà không phải ai cũng có được, đó là ông biết quý trọng những tài năng thật sự, và không quên ơn những người đã giúp đỡ ông thuở hàn vi.

Trong căn phòng khách ấm cúng và yên tịnh, sau khoảng nửa tiếng trò chuyện cùng tôi, ông bỗng đứng dậy ngồi vào bàn computer, loay hoay một hồi, rồi ông kêu tôi lại và chỉ vào tấm ảnh của thân phụ tôi chụp chung với 2 người nữa là NS Nguyễn văn Lý và Jean Varnoux trên màn hình vi tính, và “khoe” với tôi rằng “đây là hình bố cháu trong hồi ký của bác”.

Hoàng Cao Tăng, Nguyễn Văn Lý, Jean Varnoux

Xin trích một đoạn trong hồi ký 3, chương một của NS Phạm Duy khi nói về thân phụ tôi, ông Hoàng Cao Tăng, chủ sự của Đài Phát Thanh Pháp Á thời bấy giờ:

“ … Giám Đốc Đài Pháp-Á là Jean Varnoux, người Pháp trí thức đầu hói, đối xử rất lịch sự với một cựu Việt Minh là tôi. Đó là nhờ anh bạn Hoàng Cao Tăng, chủ sự chương trình, tuy làm việc cho Pháp nhưng vẫn quý trọng những người đi kháng chiến, luôn luôn đề cao tôi với Varnoux. Anh Tăng hơn tôi 10 tuổi, tuy đã có hai vợ mà vẫn còn làm đỏm. Anh đúng là thứ công tử bột Hà Nội còn sót lại, quần áo bảnh bao, tóc dài như tóc triết gia (dân Hà thành gọi là kiểu tóc philosophe-triết gia) luôn luôn chải mượt, mặt không đánh phấn nhưng trước khi đi ngủ, anh bôi kem để giữ cho da dẻ được tốt tươi.
Đài Pháp-Á là cơ quan thông tin tuyên truyền của Pháp nhưng không bao giờ tôi bị ép buộc phải lên tiếng về chính trị. Tôi không hề phải đề cao những con bài quốc gia mà Pháp đang đưa ra lúc đó hay chửi bới Việt Minh một cách hạ cấp….”

Để đáp lại tấm thịnh tình của NS Phạm Duy, tôi không biết phải làm gì, nên đã liều lỉnh mở dàn máy vi tính cho ông nghe nhạc phẩm : “Đường em đi” của ông, mà tôi vừa thâu xong tại nhà. Thật may mắn cho tôi, ông không chê giọng hát “tài tử” của tôi mà còn khen là “có nét lắm!” và hỏi có phải tôi là người hòa âm cho bản nhạc này. Tôi đã trả lời với NS Phạm Duy là nếu tôi hòa âm được như vậy thì tôi đã … “giàu” như nhạc sĩ Tùng Châu rồi chớ không nghèo như bây giờ!

Xin mời các bạn thưởng thức nhạc phẩm “Đường Em Đi” của NS Phạm Duy qua tiếng hát của một người không phải là ca sĩ, với tấm lòng độ lượng ……

ĐƯỜNG EM ĐI

******************************

Nhạc và Lời: PHẠM DUY
Trình Bày: HOÀNG THANH TÂM

******************************************

NS Phạm Duy là một nhạc sĩ mà chữ “nổi tiếng” dùng cho ông đã trở nên quá thừa thãi! Tôi không đề cập đến những thương yêu hay ghét bỏ của nhân gian, khi nói về NS Phạm Duy, hay những gì thuộc về “con người” rất “người” của ông. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh đến một điều mà trong tất cả chúng ta, dù thương yêu hay ghét bỏ, cũng không thể phủ nhận được là : với hơn 1000 tác phẩm đã sáng tác, trong đó có hàng trăm bản nhạc giá trị ở đủ mọi thể loại, kể cả những nhạc phẩm ngoại quốc đã được dịch sang lời Việt … Ông đã để lại một gia tài văn hóa đồ sộ cho nền âm nhạc Việt Nam, không những của riêng Phạm Duy mà còn là một di sản văn hóa chung của cả một dân tộc với hơn 83 triệu dân. Xin mượn một câu trong bài viết của Thầy Giáo Làng để kết thúc bài viết này :

“… Thiết nghĩ việc đánh giá công hay tội của một con người là một việc của lịch sử, không cá nhân nào được phép nhân danh lịch sử để lên án, bôi nhọ người khác….”

Và trong khi chờ đợi sự phán quyết của lịch sử, chúng ta hãy thụ hưởng và tri ân những công trình tim óc của một thiên tài đã dành hết cuộc đời của mình cho tình yêu và âm nhạc, và là chứng nhân qua bao giai đoạn lịch sử thăng trầm thấm đẫm nước mắt và xương máu của dân tộc Việt Nam.
Sài Gòn, cuối tháng 6/2009
Hoàng Thanh Tâm